Tekerlekli Sandalye Kullanımında Sık Yapılan Hatalar

Tekerlekli sandalyeler, hareket kabiliyeti kısıtlı bireylerin bağımsızlığını, yaşam kalitesini ve günlük işlevselliğini artıran en önemli medikal ekipmanlardan biridir. Ancak bu değerli aracı yanlış kullanmak, hem sağlık açısından ciddi sorunlara hem de cihazın ömrünün kısalmasına yol açabilir. Tekerlekli sandalye kullanımı sanıldığından daha fazla dikkat, doğru bilgi ve teknik gerektirir. Yanlış oturma pozisyonu, yanlış sandalye seçimi, bakım ihmalinden kaynaklanan problemler ve kullanıcı hataları, zamanla büyük sıkıntılara dönüşebilir.

Yanlış Sandalye Seçimi

Tekerlekli sandalye kullanımıyla ilgili en temel hatalardan biri, kullanıcıya uygun olmayan sandalye seçmektir. Sandalyenin ölçüleri, oturma genişliği, oturma yüksekliği, sırt desteği ve kullanım amacına göre özellikleri kişiye özel olmalıdır.

• Yanlış ölçü: Sandalyenin genişliği kullanıcının kalça ölçüsüne uygun değilse, ya aşırı sıkışıklığa ya da boşluğa yol açar. Bu durum oturma yaraları (bası yaraları) ve duruş bozuklukları riskini artırır.

• Yanlış tekerlek türü: İç mekân için uygun olan küçük tekerlekli bir sandalye dış mekânda kullanılırsa, hem kullanıcı zorlanır hem de cihaz hızlı yıpranır.

• Amaca uygun olmama: Uzun süreli kullanım için manuel sandalye almak yerine motorlu sandalye tercih edilmesi gerekirken, yanlış karar vermek günlük hayatı zorlaştırır.

• Ağırlık kapasitesine dikkat etmeme: Kullanıcının kilosuna uygun olmayan sandalye hem konforu azaltır hem de kırılma riskini artırır.

Doğru Sandalye Seçimi İçin Öneriler:

• Uzman desteği alın.

• Satın almadan önce farklı modelleri deneyin.

• İç ve dış mekân kullanım ihtiyacınızı göz önünde bulundurun.

• Vücut ölçülerinizi doğru şekilde alın.

Yanlış Oturma Pozisyonu

Tekerlekli sandalyede uzun süre oturmak, yanlış pozisyonda olduğunda ciddi sağlık sorunlarına yol açar.

• Bel ve sırt ağrıları: Eğik oturma veya sırt desteğini yanlış kullanma, kas ve iskelet sisteminde zorlanmaya yol açar.

• Bası yaraları: Uzun süre aynı pozisyonda kalmak, özellikle yanlış minder veya destek olmadan oturmak, ciltte yaralara neden olur.

• Dolaşım bozuklukları: Ayakların yere basmaması veya aşırı yukarıda kalması kan dolaşımını olumsuz etkiler.

• Skolyoz ve postür bozuklukları: Yanlış oturma alışkanlığı, omurga sağlığını kalıcı olarak bozabilir.

Doğru Oturma Pozisyonu İçin Öneriler:

• Ayaklar mutlaka ayaklıkta ve yere paralel olmalı.

• Dizler 90 derecelik açıyla bükülmeli.

• Sırt tam destek almalı.

• Gerekirse ortopedik minder kullanılmalı.

• Uzun süreli oturumlarda düzenli pozisyon değiştirilmelidir.

Sandalyenin Bakım ve Kontrolünü İhmal Etmek

Tekerlekli sandalyeler düzenli bakım gerektirir. Ancak en sık yapılan hatalardan biri, sandalyeyi uzun süre kontrol etmeden kullanmaktır.

• Tekerlek sorunları: Havası inmiş, aşınmış ya da balansı bozulmuş tekerlekler hem güvenliği hem de hareket kolaylığını olumsuz etkiler.

• Fren problemleri: Frenlerin düzenli kontrol edilmemesi, kaymalara ve düşmelere neden olabilir.

• Temizlik ihmal edilmesi: Sandalyenin özellikle minder ve döşemelerinin temizlenmemesi hijyen sorunlarına yol açar.

• Motorlu sandalyelerde batarya kontrolü: Şarjın düzensiz yapılması veya bataryanın yanlış kullanımı, cihazın ömrünü ciddi ölçüde kısaltır.

Bakım Önerileri:

• Haftalık tekerlek ve fren kontrolü yapın.

• Minder ve kumaşları düzenli temizleyin.

• Motorlu sandalyelerde bataryayı tam boşalmadan şarj edin.

• Yılda en az bir kez profesyonel bakım yaptırın.

Yanlış Kullanım Alışkanlıkları

Tekerlekli sandalye kullanıcılarının günlük hayatta farkında olmadan yaptığı hatalar vardır.

• Kaldırım ve engelleri yanlış geçmek: Sandalyeyi kaldırmadan veya yanlış açıyla engel aşmak düşmelere yol açar.

• Yanlış transfer teknikleri: Sandalyeden yatağa veya arabaya geçişte yanlış yöntemler kullanmak hem kullanıcıya hem de yardımcı kişiye zarar verebilir.

• Aşırı yük taşımak: Sandalyeye ağır çantalar veya eşyalar asmak dengenin bozulmasına neden olur.

• Uzun süre hareketsiz kalmak: Aynı pozisyonda kalmak dolaşımı olumsuz etkiler ve bası yarası riskini artırır.

Doğru Kullanım İçin Öneriler:

• Engel geçişlerinde mutlaka doğru açı ve denge kullanılmalı.

• Transferlerde kaydırma tahtası gibi yardımcı ekipmanlardan yararlanılmalı.

• Sandalyeye yük asılmamalı, gerekirse yan çantalar tercih edilmeli.

• Her 1-2 saatte bir pozisyon değiştirilmelidir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Tekerlekli sandalyede uzun süre oturmak zararlı mı?

Evet. Yanlış oturma pozisyonu ve uzun süre hareketsizlik, bası yaraları ve dolaşım sorunlarına yol açabilir. Düzenli pozisyon değiştirmek gerekir.

2. Manuel mi yoksa motorlu tekerlekli sandalye mi daha iyi?
Kullanıcının ihtiyacına göre değişir. Uzun süreli ve dış mekân kullanımları için motorlu modeller daha uygundur. Kısa süreli ve iç mekân için manuel tercih edilebilir.

3. Sandalye ölçüsü neden bu kadar önemli?
Yanlış ölçü, hem konforu azaltır hem de bası yaraları ve duruş bozukluklarına yol açar. Ölçü kişiye özel alınmalıdır.

4. Tekerlekli sandalyenin bakımı ne sıklıkla yapılmalı?
Haftalık kontrol, aylık temizlik ve yılda en az bir kez profesyonel bakım yapılması gerekir. Motorlu sandalyelerde batarya da düzenli takip edilmelidir.

5. Tekerlekli sandalyede bası yaraları nasıl önlenir?
Ortopedik minder, doğru oturma pozisyonu, düzenli pozisyon değişimi ve cilt bakımı ile önlenebilir.