Türkiye, aktif fay hatlarının bulunduğu bir deprem ülkesidir. Ne yazık ki, depremler aniden gerçekleşir ve birçok insanı hazırlıksız yakalayabilir. Bu durum, özellikle fiziksel, işitme, görme ya da zihinsel engeli olan bireyler için daha büyük bir risk oluşturur. Deprem öncesinde, sırasında ve sonrasında alınabilecek özel önlemler, engelli bireylerin hayatlarını korumada büyük rol oynar.
Engelli bireylerin güvenliğini sağlamak, yalnızca onların değil; ailelerinin, bakıcılarının, komşularının ve tüm toplumun sorumluluğudur. Bu yazıda, engelli bireyler ve onlara bakım sağlayan kişiler için kapsamlı deprem güvenliği ipuçlarını, önleyici adımları ve pratik önerileri bulabilirsiniz.
Her bireyin ihtiyaçları farklıdır. Bu nedenle engelli bireyler için hazırlanacak acil durum planlarının da kişiye özel olması gerekir.
Engellilik türü göz önünde bulundurulmalı: Fiziksel engelli bir birey için planlama ile görme engelli birey için yapılacak planlar farklı olacaktır.
Bireyin yetenekleri değerlendirilmeli: Kendi başına hareket edebiliyor mu? Yardım almadan ilaçlarını kullanabiliyor mu? Bu tür sorulara net yanıtlar verilmelidir.
Plan yazılı hale getirilmeli: Yazılı acil durum planı hem bireyin hem de ailesinin rahat hareket etmesini sağlar.
Acil durumda aranacak kişiler listelenmeli: Yakınlar, komşular, destek grupları plan içinde yer almalıdır.
Engelli bireylerin hayatını kolaylaştıran tekerlekli sandalye, baston, işitme cihazı, gözlük gibi ekipmanlar depreme hazırlıkta büyük önem taşır.
Ekipman sabitlenmeli: Kullanılmayan zamanda düşmemesi için güvenli yerlere yerleştirilmeli.
Yedek parçalar hazır olmalı: Özellikle protez, işitme cihazı, gözlük gibi ekipmanların yedekleri ve pilleri çantada bulunmalıdır.
Kullanımı kolaylaştıracak çözümler: Hareket kabiliyeti kısıtlı bireyler için uzaktan kumandalı yataklar, tutunma barları gibi ürünler kullanılmalıdır.
Deprem sonrası yaşanabilecek ulaşım, iletişim ve sağlık problemleri nedeniyle engelli bireyler için hazırlanacak acil durum çantaları hayati önem taşır.
İçeriğinde neler olmalı?
Günlük kullanılan ilaçlar (en az 1 haftalık doz)
Özel tıbbi cihazlar ve şarj aletleri
Medikal rapor ve reçetelerin fotokopileri
Yedek kıyafet, iç çamaşırı, ıslak mendil
Engelli bireyin kişisel bilgilerinin yazılı olduğu kimlik kartı
İşitme/görme engelliler için yedek cihaz ve piller
Su, enerji barları ve kolay taşınabilir yiyecekler
Çanta kolay taşınabilir olmalı: Tekerlekli veya sırt çantası şeklinde olması önerilir.
Engelli bireylerin, acil durumlarda yalnız kalmaması için sosyal destek ağı oluşturulması önemlidir.
Komşularla iletişim kurun: Özellikle yalnız yaşayan bireyler için komşulara temel bilgiler verilmeli.
Aile bireyleri ve arkadaşlar bilgilendirilmeli: Deprem sırasında nasıl destek olunacağı net olarak anlatılmalı.
Gönüllü destek ağı kurulmalı: Mahalle düzeyinde, engelli bireylere yardım edebilecek kişiler belirlenebilir.
Acil durum bilgilendirme kartları hazırlanmalı: Engelli bireyin durumu ve ihtiyaçlarını anlatan kartlar taşıması hayat kurtarabilir.
Ev düzenlemesi, depremde zarar görmeyi azaltmak açısından son derece önemlidir.
Eşyalar sabitlenmeli: Dolaplar, raflar, televizyon gibi büyük eşyalar duvara sabitlenmelidir.
Yatak başı güvenli tutulmalı: Üzerine düşebilecek ağır eşyalar olmamalı.
Engelli bireyin kolay ulaşabileceği yollar açık tutulmalı: Yürüteç ya da tekerlekli sandalye kullananlar için geniş ve engelsiz geçiş alanları sağlanmalı.
Güvenli alanlar belirlenmeli: Masa altı, iç duvar köşesi gibi alanlar önceden belirlenmeli ve tatbikat yapılmalıdır.
Plan ve hazırlıkların işe yarar hale gelmesi için düzenli aralıklarla tatbikat yapılmalıdır.
Aile içi deprem tatbikatları yapılmalı: Her birey, hangi durumda ne yapacağını bilmeli.
Engelli bireyler pratik yapmalı: Tekerlekli sandalyeyle nasıl korunacağı, destek çağırma yolları uygulamalı olarak öğretilmeli.
Görsel/işitsel eğitim materyalleri kullanılmalı: Özellikle işitme ya da görme engelliler için özel içerikler tercih edilmelidir.
Yardımcı cihazlar test edilmeli: Acil durum butonları, titreşimli uyarıcılar, medikal yataklar gibi ekipmanlar düzenli kontrol edilmelidir.
Deprem gerçeğini göz ardı etmek mümkün değil. Ancak doğru hazırlıklar yapıldığında, engelli bireylerin bu afet karşısında daha güvenli bir şekilde korunmaları mümkündür. Fiziksel düzenlemeler, bireysel farkındalık ve sosyal dayanışma ile olası riskleri azaltmak elimizde. Baymedikal olarak, engelli bireylerin yaşamını kolaylaştıracak medikal ürünlerle yanınızdayız.
Unutmayın, hazırlık hayat kurtarır.
İlaçlar, yedek medikal cihazlar, medikal raporlar, piller, kişisel hijyen malzemeleri ve destek ekipmanları mutlaka yer almalıdır.
Sandalyeyi frenleyerek sabitlemeli, baş ve boynunu kollarıyla koruyarak güvenli alana yönelmelidir. Yardım gerekiyorsa düdük veya uyarı cihazı kullanılabilir.
Titreşimli ve ışıklı alarmlar kullanılmalı, akıllı cihazlara bağlı bildirim sistemleriyle desteklenmelidir.
Yollarda engel oluşturacak eşya olmamalı, merdiven ve geçişlerde yönlendirici kabartmalar kullanılmalı, deprem anında kolay yön bulabilmeleri için referans noktaları belirlenmelidir.
Taşınabilir güç kaynakları (örneğin UPS ya da medikal aküler) kullanılmalı, yedek batarya sistemleri hazırlanmalıdır.
6. Evde yalnız yaşayan engelli bireyler nasıl korunur?
Yardım ağı oluşturulmalı, acil durum butonu ya da mobil uyarı sistemleri kurulmalı. Ayrıca güvenli alanlara yönlendirecek ışıklı işaretler kullanılabilir.